Je hoort het vaak; fotografen hebben het over de crop factor. Maar wat ís dat nou eigenlijk?
In deze blogpost neem ik alleen DSLR-camera’s in beschouwing. Er zijn namelijk nog veel meer sensor formaten, daarvoor is dit principe precies hetzelfde. Voor een kleinere compact camera sensor wordt de cropfactor gewoonweg nóg wat groter en voor een Medium formaat camera heb je als het ware een negatieve cropfactor.
De cropfactor wordt altijd bepaald ten opzichte van een full frame sensor. De full frame sensor heeft géén cropfactor, oftewel de cropfactor = 1.
Wanneer je dan naar de crop sensor van Canon kijkt (ook wel APS-C sensor genoemd) heeft deze sensor de grootste cropfactor, namelijk een cropfactor van 1.6. Wat nu wel grappig is, is dat je de brandpuntsafstanden van je lens ook kunt vermenigvuldigen met deze crop factor.
Neem nu een 70 – 200 mm lens. Op een full frame is dit dus ook daadwerkelijk een 70 – 200 mm lens maar op een Canon cropcamera is deze lens daadwerkelijk een 112 – 320 mm lens! Je krijgt dus “gratis” millimeters erbij.
Nikon, Sony en Pentax sensoren hebben een cropfactor van 1,5.
Ik ben regelmatig op reis geweest met twee medefotografen. Ik heb een Nikon cropcamera, de ene dame een Canon crop camera en de andere dame een (Canon) full frame camera. Wanneer we bezig waren met het maken van portretfoto’s kwam het soms heel nauw met de positie van het paard, de achtergrond en de camera’s. Op dat soort momenten kon je extra goed merken dat we alle drie een andere cropfactor hadden. We lagen dan altijd precies op een rijtje van voor naar achter: full frame camera, Nikon crop camera en Canon crop camera.
Dit leverde trouwens hilarische momenten op. De mensen die de paarden voor ons vast hielden moesten af en toe hartelijk om ons lachen, maar zolang het de mooiste foto’s oplevert maakt dat voor ons natuurlijk niet uit.
In de afbeelding hieronder zie je hoeveel het kan schelen tussen een cropcamera en een full frame camera!
Bij de Canon crop sensor heb je een portret terwijl je bij de full frame een full body foto kan maken van het paard.
Van ronde lens naar rechthoekig beeld
Maar hoe werkt dat eigenlijk? Je zet een ronde lens op je camera en daar komt dan een rechthoekige afbeelding uit?!
Het beeld wat door jou lens binnen komt wordt alleen op de plek van de sensor vast gelegd. Dat zie je in de afbeelding hieronder geïllustreerd.
In dit voorbeeld gaan we even uit van een lens die geschikt is om met een full frame sensor te gebruiken. Je hebt namelijk ook lenzen die alleen geschikt zijn voor crop sensoren waardoor je hem niet met een full frame sensor kunt gebruiken. Je zou bij een full frame sensor dan donkere hoeken in je beeld zien! (Mocht je een crop camera hebben en in de toekomst willen overstappen naar een full frame is dat wel iets om op te letten).
In dit voorbeeld zie je hoe het licht in een cirkel binnen komt door de lens en van welk deel van dat binnen komend licht de sensor gebruik maakt. Bij deze lens zie je dat de crop sensoren geen gebruik maken van het meest mogelijke licht. In fotografie termen wordt er dan gesproken over “er wordt geen gebruik gemaakt van de hele beeldhoek van de lens”. Dit is ook de reden dat je met een crop camera “verder inzoomt” tijdens het fotograferen dan met een full frame camera.
Wat wel een voordeel is van fotograferen met een crop sensor; een lens is in het midden het aller scherpst. Naar de raden toe neemt de scherpte een beetje af. Bij een crop camera gebruik je een heel deel van de rand van je lens helemaal niet eens en is de foto dus scherper aan de randen dan met een full frame sensor. Grappig hé?
