Ik heb het er vaak over. Druk je foto’s af en hang ze groot op in je huis! Echt, ik vind dat belangrijk. Maar hoe zorg je ervoor dat jouw foto’s op hun allerbest worden afgedrukt?
Het afdrukken van je eigen foto’s is een van de mooiste dingen die je kunt doen voor je eigen werk.
Als je een eigen afdruk aan de muur hangt helpt dat om jezelf gelukkiger te voelen.
Zelf heb ik ook meerdere foto’s aan de muur hangen die ik zelf heb gemaakt en iedere keer als ik die foto’s zie krijg ik een glimlach op mijn gezicht en denk ik terug aan de reis die ik maakte.
Kijk, dit is de foto die ik bij mijn eetkamer heb hangen.
Het verhaal erachter:
Al JAREN wilde ik dolgraag naar het immens prachtige land India. Een van de redenen (want er zijn er VEEL!) is het bijzondere paardenras wat ze daar hebben. Het Marwari paard. Dit is een paardenras, herkenbaar aan de karakteristiek naar binnen gekrulde oren waarvan de puntjes elkaar zelfs aanraken als de oren naar voren gericht staan.
Het is bij wet verboden om deze paarden te exporteren dus de enige mogelijkheid om ze in het echt te zien is door echt fysiek naar het land te gaan. Daarnaast is het een bijzondere cultuur en het land is zó kleurrijk.
Toen ik uitgenodigd werd om naar het land toe te komen en te verblijven in een heus kasteel en daar niet één, niet twee, maar een hele kudde Marwari paarden op de foto te zetten was dat natuurlijk een absolute droom die uitkwam.
De reis er naartoe was natuurlijk al heel indrukwekkend (wil je er alles over lezen? Dan schreef ik hier een blog over de reis).
Een van de beelden die ik van te voren in mijn hoofd had was deze sessie met zonsondergang (of zonsopkomst) op de zandduinen maar we hadden de hele vakantie die we daar waren pech met het weer. Iedere ochtend was het mistig door de smog en iedere avond was het bewolkt. Pas op de aller laatste avond brak de zon op het allerlaatste moment nog door. Snel als we konden racete we de zandheuvels op in een jeep met iemand op de paarden achter ons aan in volle galop (en ja, dat was net zo spectaculair als het nu klinkt). De zon stelde ons niet teleur en ik kon tóch nog de foto’s voor elkaar krijgen die ik voor ogen had. Dat was zo’n bijzonder moment!
Iedere keer als ik deze foto zie, moet ik daar even aan denken of aan andere bijzondere momenten tijdens deze reis.
Daarom wil ik jou helpen om je foto zo goed mogelijk voor te bereiden zodat de afdruk zoveel mogelijk uit komt zoals jij voor ogen had.
Scherm kalibreren
Een van de eerste dingen die je als fotograaf zou moeten doen is zorgen dat je scherm gekalibreerd is. Wanneer je scherm niet gekalibreerd is kan het zijn dat jouw foto’s veel te licht of donker uitvallen en dat ze veel te warm of juist koel gekleurd zijn.
Sommige mensen vragen zich wel eens af waarom je geld zou uitgeven aan een kalibratie apparaat als het scherm van iemand anders de kleuren tóch verkeerd weergeeft. Maar jij als fotograaf wilt er alles aan doen om de foto’s zo goed mogelijk weer te geven. Stel dat zowel jouw scherm als het scherm van de ander te donker afgesteld staat, dan worden jouw foto’s wel heel erg donker.
Maar als jij het scherm goed had afgesteld staan, dan worden de foto’s al minder donker weergegeven op het scherm van die ander.
Bij het afdrukken van foto’s is het al helemaal belangrijk dat de kleuren van je scherm waarheidsgetrouw worden weergegeven. Het zou natuurlijk eeuwig zonde zijn als die foto veel te donker afgedrukt zouden worden waardoor de schaduwen helemaal dicht zijn gelopen en je naar een zwart gat kijkt.
Want wist je dat de moderne monitoren vaak veel te helder afgesteld staan om de kleuren goed weer te geven? Een foto krijg je op die manier helemaal niet goed afgedrukt. De foto ziet er dan prachtig uit op het scherm, maar eigenlijk worden de kleuren helemaal niet goed weergegeven! Heel lastig bij afdrukken dus.
Over het algemeen kan je het beste een speciaal kalibratie apparaat gebruiken. Met speciale software meet dat apparaat waar een meetcel in zit dan welke kleuren hij verwacht te zien en wat voor kleuren er daadwerkelijk worden uitgezonden door jouw scherm.
Dat apparaat is vervolgens in staat om de kleuren bij te sturen tot ze goed worden gemeten.
Juiste plek en tijd
Met het kalibreren van je scherm ben je er nog niet. Want dat is niet het enige element wat invloed heeft op hoe jij de kleuren ziet. Een ander belangrijk element is de plek waar je het scherm plaatst.
Zit je bijvoorbeeld in de volle zon te werken? Dan kan je er donder op zeggen dat de kleuren waarschijnlijk te donker worden. Wat je te alle tijden moet voorkomen is dat er zonlicht óp je scherm valt. Dit is funest. Bij dure schermen zoals die van Eizo bijvoorbeeld, zie je ook dat er een soort bak om het scherm heen is gebouwd. Deze rand zorgt er voor dat er geen strooilicht op jouw scherm terecht komt waardoor je de kleuren steeds hetzelfde ziet op je scherm.
Voor je eigen ogen is het overigens prettig om te zorgen dat de omgeving om het scherm heen niet té donker is waardoor het contrast groot wordt.
Oftewel, zorg dat je niet in de zon zit maar in de schaduw of zorg dat je de foto’s ‘s avonds bewerkt.
Maar wist je ook dat het belangrijk is om te zorgen dat er geen bijzondere kleuren op de muren rondom je monitor moeten zitten? Eigenlijk kan je het beste een midden grijs op de muur smeren rondom je monitor. Officieel kan je alleen met die kleuren om je heen de kleuren op je monitor goed beoordelen.
Waar komt de afdruk te hangen?
Met het kalibreren van je scherm ben je er nog niet. Want dat is niet het enige element wat invloed heeft op hoe jij de kleuren ziet. Een ander belangrijk element is de plek waar je het scherm plaatst.
Zit je bijvoorbeeld in de volle zon te werken? Dan kan je er donder op zeggen dat de kleuren waarschijnlijk te donker worden. Wat je te alle tijden moet voorkomen is dat er zonlicht óp je scherm valt. Dit is funest. Bij dure schermen zoals die van Eizo bijvoorbeeld, zie je ook dat er een soort bak om het scherm heen is gebouwd. Deze rand zorgt er voor dat er geen strooilicht op jouw scherm terecht komt waardoor je de kleuren steeds hetzelfde ziet op je scherm.
Voor je eigen ogen is het overigens prettig om te zorgen dat de omgeving om het scherm heen niet té donker is waardoor het contrast groot wordt.
Oftewel, zorg dat je niet in de zon zit maar in de schaduw of zorg dat je de foto’s ‘s avonds bewerkt.
Maar wist je ook dat het belangrijk is om te zorgen dat er geen bijzondere kleuren op de muren rondom je monitor moeten zitten? Eigenlijk kan je het beste een midden grijs op de muur smeren rondom je monitor. Officieel kan je alleen met die kleuren om je heen de kleuren op je monitor goed beoordelen.
Testafdruk
Wil je écht heel erg zeker weten dat jouw afdruk er goed uit komt te zien qua kleuren en sta je op het punt om te investeren in een dure plaat van je foto? Dan is het wel een overweging waard om eerst een klein formaat op fotopapier te bestellen van die foto om te zien hoe de kleuren uitkomen op de plek die je in gedachten hebt.
Overigens doe ik dit zelf nooit hoor, ik heb mijn monitor goed gekalibreerd en weet dat de foto’s afgedrukt worden op het juiste formaat wanneer ik bij de juiste leverancier bestel.
Welke kleurruimte?
Nu je ervoor hebt gezorgd dat de kleuren kloppen is het tijd om de foto om te gaan zetten in een formaat waar de drukker/leverancier iets mee kan.
Maar hoe zorg je ervoor dat je geen foto’s terug krijgt die er van kleur heel gek uit zien? (want weet je nog? Vorige week die e-mail over groene foto’s?!).
Dan is het belangrijk om goed op het kleurenprofiel te letten! Staat je kleurenprofiel bijvoorbeeld ingesteld op CMYK en stuur je jouw foto op naar profotonet om af te laten drukken? Dan krijg je een hele gekke foto terug. Dat wil je niet!
Wanneer je jouw foto bewerkt kan je het beste de foto bewerken in de kleurruimte ProPhoto RGB of AdobeRGB. Maar deze kleurruimtes zijn zo groot (er zitten zoveel kleuren in) dat printers deze niet allemaal kunnen afdrukken en ook kan het papier dit niet aan. Daarom kan je de foto het beste omzetten naar sRGB voor je de foto opstuurt.
Let wel op, sommige drukkers willen juist wél een foto aangeleverd krijgen in CMYK formaat. Check dus ALTIJD de website van de leverancier om te zien in welk kleurenprofiel ze de foto verwachten. Dit voorkomt nare verassingen als het op kleuren aan komt.
Welk bestandstype?
Op zich maakt het niet zoveel uit welk bestandstype je kiest. Jouw foto in .jpg opsturen is meestal helemaal prima. De meeste drukkers worden niet blij van bijvoorbeeld een .psd bestand met alle lagen, daar kunnen de machines niets mee.
Ook hier kan je de website van de leverancier weer even checken om te zien wat de leverancier zelf aanraad.
Verscherpen
Meestal gaat er wat scherpte verloren door het afdrukken van jouw foto. Dit kan je tegen gaan door er een extra verscherping overheen te gooien voor je de foto exporteert en opstuurt. Maar let op, bij grotere afdrukken vanaf 40 x 60 kan dit een averechts effect hebben en een gek effect opleveren. Dus houd je in met het verscherpen bij grotere afdrukken!
Maakt de leverancier nog uit?
Ja, je kunt soms nog zó je best hebben gedaan. Alles op orde gemaakt. Geld gestoken in het kalibreren van je scherm, testafdrukken gemaakt, gezorgd dat je in het juiste kleurenprofiel aangeleverd hebt…. En dan krijg je de afdruk, is hij alsnog té donker en té groen!
Weet je hoe balen dat is!
Maar dat kan zomaar gebeuren bij een leverancier die zijn eigen kleurmanagement niet op orde heeft.
Ik heb een tijdje geleden een plexiglas afdruk gereviewed. De eerste afdruk zag er goed uit van kleur maar hadden luchtbellen tussen de plaat en de afdruk. Ik kreeg direct een tweede afdruk opgestuurd, dat was service!
Maar toen hij binnen kwam waren de schaduwen volledig dichtgelopen. Ik kon geen onderscheid meer maken tussen het zwarte oortje van de kitten en de donkergroene bladeren erachter… Dat was gewoonweg niet goed.
De derde afdruk was gelukkig uiteindelijk wel goed van kleur. Maar zo zie je maar hoe het zomaar kan gebeuren dat jij als fotograaf alles goed doet aan jouw kant en de leverancier alsnog een afdruk aanlevert die niet aan jouw verwachtingen voldoet.
Heb jij foto’s aan de muur hangen?
Ik ben wel heel benieuwd, heb jij je eigen foto’s aan de muur hangen? En zo niet, wat heeft je tot nu toe tegen gehouden dat te doen?
Enthousiast geworden?
Schrijf je hieronder in voor de nieuwsbrief en ontvang daar de compositie bootcamp bij die je niet terug kunt vinden bij deze e-mails!